Ngạt mũi cần xử trí đúng để tránh biến chứng

Ngạt mũi là một biểu hiện thường gặp ở những bệnh nhân đến khám tai mũi họng. Bệnh hay gặp khi thời tiết chuyển mùa, nhất là về mùa lạnh, khi nhiệt độ xuống thấp.

Ngạt mũi có thể xuất hiện thoáng qua rồi tự khỏi hoặc tồn tại dai dẳng, ngày càng tăng, bắt buộc người bệnh phải đến gặp thầy thuốc. Vậy ngạt tắc mũi khi nào cần điều trị và có nguy hiểm hay không?

Ngạt mũi có hại gì?

Ngạt tắc mũi là hiện tượng không khí không đi qua hốc mũi một phần (ngạt không hoàn toàn) hay hoàn toàn (tắc). Tuỳ theo tình trạng từng bệnh mà xuất hiện ngạt tắc ở một bên hoặc hai bên, ngạt tắc mũi xảy ra thường xuyên hoặc từng lúc, ngạt tắc mũi có thể luân chuyển từ mũi này sang mũi kia khi thay đổi tư thế nằm. Khi bị ngạt tắc mũi, người bệnh thường thở bằng miệng, ngủ ngáy, ngủ không ngon giấc, ngủ dậy thường hay mệt.

Ngạt mũi có thể xuất hiện thoáng qua rồi tự khỏi hoặc tồn tại dai dẳng.

Vì sao bị ngạt tắc mũi?

Có nhiều nguyên nhân gây ngạt tắc mũi: Ở trẻ sơ sinh (tịt lỗ mũi bẩm sinh, viêm mũi đặc hiệu sau đẻ, viêm mũi thông thường, viêm V.A quá phát…), ở trẻ em hay gặp do viêm V.A mạn tính, dị vật mũi (bị ngạt tắc mũi một bên, mủ thối), viêm mũi xoang, polip mũi, u xơ vòm mũi họng… Ở người lớn: Viêm mũi xoang, polip mũi, viêm mũi do thuốc (sử dụng thuốc co mạch tùy tiện), chấn thương mũi xoang, chấn thương hàm mặt, các khối u lành, ác tính của mũi xoang.

Viêm mũi xoang, polip mũi dễ dẫn đến bị ngạt mũi

Một số trường hợp cần phải lưu ý khi ngạt tắc mũi xuất hiện

- Ngạt tắc mũi một bên kèm theo chảy nước mũi mủ thối ở trẻ em, thường là dị vật mũi.

- Dấu hiệu ngạt tắc mũi xuất hiện một bên, ở người trên 40 tuổi, kèm theo chảy mũi lẫn dịch lờ lờ máu cá, ù tai, đau đầu và nổi hạch cổ ở một bên cùng với bên ngạt tắc mũi sẽ phải khám để loại trừ ung thư vòm càng sớm càng tốt.

- Ngạt tắc mũi kèm theo chảy dịch mùi thối ở một bên cũng nên nghĩ đến những bệnh lý khối u vùng mũi xoang như ung thư sàng hàm, u nhày trán sàng, u thần kinh khứu giác…

- U vùng mũi xoang thường có tiên lượng tốt nếu được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời và dấu hiệu ngạt tắc mũi là dấu hiệu luôn có trong tất cả các khối u vùng mũi xoang.

Ngạt mũi trong bệnh lý khối u ít khi đáp ứng với điều trị nội khoa và có xu hướng ngạt càng ngày càng tăng, kèm theo chảy máu do sự hoại tử của khối u (máu thường không đỏ tươi mà lờ lờ máu cá, chỉ trong trường hợp u máu mới chảy máu tươi), kèm theo là hiện tượng chảy dịch mũi liên tục màu vàng xanh, loét và hoại tử cửa mũi, mùi thối.

Ngạt mũi một bên kèm theo chảy nước mũi mủ thối ở trẻ em, thường là dị vật mũi.

Ngạt tắc mũi có cần điều trị?

Ngạt mũi, có thể xuất hiện trong rất nhiều hoàn cảnh: Hít phải hơi lạnh, khói, bụi, hoá chất, mùi thức ăn, đồ uống không hợp… các viêm nhiễm cấp tính vùng mũi họng.

Các bước nên làm:

- Làm ấm vùng mũi bằng đèn sưởi mũi hoặc bằng khăn ấm.

- Sau 1 ngày, biểu hiện ngạt mũi vẫn còn, bạn nên đến khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng để có được chẩn đoán chính xác bệnh, nguyên nhân gây bệnh…. Từ đó mới có được hướng xử trí đúng.

Các nguyên nhân gây ngạt mũi

- Tổn thương niêm mạc mũi: Viêm nhiễm, khối u, chấn thương… viêm mũi quá phát cuốn, viêm mũi xoang, viêm mũi xoang có polip, dính niêm mạc mũi vào vách ngăn, vào các khe mũi xoang… sau phẫu thuật, sau chấn thương.

- Tổn thương các cấu trúc của hốc mũi: Dị hình vách ngăn, dị hình cuốn mũi

Khi bị ngạt mũi kéo dài, bạn nên đến khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng

Các phương pháp điều trị

- Các phương pháp nội khoa

+ Toàn thân: Kháng sinh, kháng viêm, kháng dị ứng, giảm phù nề… nếu do viêm nhiễm

+ Tại chỗ:

Xịt thuốc co mạch (lưu ý chỉ được sử dụng dưới 07 ngày, nếu quá phải có sự theo dõi và điều chính nống độ của bác sĩ chuyên khoa).

Xịt thuốc chống viêm, chống dị ứng: Stetoid, kháng Histamine

Sát khuẩn, làm sạch…

- Các phương pháp ngoại khoa

+ Phẫu thuật nội soi mũi xoang

+ Phẫu thuật cắt cuốn

+ Các phẫu thuật lấy bỏ khối u

+ Các phẫu thuật tạo hình, gỡ dính

- Trị liệu

+ Xung điện vùng mũi thay đổi luồng khí tạo vùng vale mũi mới

+ Siêu âm trị liệu ngạt mũi

Lời khuyên của thầy thuốc

Tùy từng nguyên nhân sẽ có phương pháp giải quyết khác nhau. Vì thế khi bị nghẹt mũi, cần xác định rõ nguyên nhân, nên đến bác sĩ tai mũi họng để được khám và xác định bệnh, tránh để bệnh kéo dài. Điều trị ngạt tắc mũi bằng các thuốc nhỏ mũi nhóm co mạch như Naphtazoline, Xylometazoline… Tuy nhiên, các thuốc này chỉ nên sử dụng trong một thời gian ngắn dưới 7 ngày, có sự theo dõi của thầy thuốc chuyên khoa.

Cần tìm nguyên nhân của ngạt tắc mũi để điều trị mới giải quyết được triệt để: Điều trị nội khoa với kháng sinh, chống viêm, khí dung mũi xoang… mổ  nội soi mũi xoang, cắt polip mũi trong viêm mũi xoang có polip, mổ lấy u hốc mũi, tia xạ điều trị ung thư vòm, chỉnh hình hoặc lấy bỏ một phần cuốn dưới bằng laser...

PGS. TS. Phạm Thị Bích Đào

Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Giảng viên cao cấp bộ môn Tai Mũi Họng - Trường Đại học Y Hà Nội

Nguồn: https://suckhoedoisong.vn/ngat-mui-can-xu-tri-dung-de-tranh-bien-chung-169211109114203838.htm?fbclid=IwAR3MhgbS7sID9-u0Lr_cbGAH7Jxak09z2-CPAXzjlmKeywIljnw8ABsjHVg